رله هوشمند به عنوان نوعی از کلیدهای الکتریکی-مکانیکی، شناخته می‌شود. می‌توان دلیل سریع بودن این رله را در عبور جریان الکتریکی از یک سیم‌پیچ و ایجاد میدانی مغناطیسی، جستجو کرد. ایجاد شدن این میدان مغناطیسی باعث تحریک تیغه‌های مکانیکی شده و دستگاه را وادار به واکنش می‌کند. از رله هوشمند در تابلو برق استفاده می شود.
از اصلی‌ترین دلایلی که به رله هوشمند نیاز است، می‌توان به احداث و کنترل تجهیزاتی با شدت جریان زیاد، اما با استفاده از سیگنال کنترل کننده ضعیف یا حتی جریانی کم، اشاره کرد. اگر تا به حال با پرسش رله هوشمند چیست و چه کاربردی در تابلو برق دارد، روبرو شده‌اید، ادامه این مطلب را از دست ندهید.
رله هوشمند چیست؟
محل نصب رله هوشمند، درست همانند دیگر کلیدهای الکتریکی در مسیر سیم فازها قرار دارد. این نوع از رله قادر است تا دستگاه‌های الکتریکی را خاموش و روشن کند. از رله‌ها می‌توان برای مقاصد گوناگونی استفاده کرد. از جمله این موارد مصرف می‌توان به مواردی نظیر جهت نگه‌داری، کنترل کننده‌ای موثر، کنترلر خاص و… اشاره کرد.
هدف اصلی از به کاربردن رله‌ها در تابلو برق، حفاظت الکتریکی است؛ چرا که رله‌ها می‌توانند در کوتاه‌ترین زمان ممکن برای قطع و وصل کردن مدار اقدام کرده و از هر آسیب غیرمترقبه جلوگیری نمایند. به دلیل کاربرد بسیار گسترده رلههای هوشمند در دستگاه‌های الکتریکی، تنوع ساخت آن‌ها بسیار بالا است. از جمله انواع این قطعه می‌توان به مواردی نظیر رلههای حرارتی، رلههای مغناطیسی، رلههای مکانیکی، رلههای الکترومکانیکی، رلههای الکترو مغناطیسی و رلههای الکترواستاتیکی، اشاره کرد.
رله هوشمند و تفاوت آن با کنتاکتور
همانطور که اشاره شد، رلههای هوشمند می‌توانند به سرعت برای قطع و وصل کردن جریان برق در تابلوهای برق اقدام نمایند؛ بنابراین طبیعی است که از این قطعات برای اهداف حفاظتی استفاده نمایند. از آنجا که رلههای هوشمند قطعاتی الکترومکانیکی هستند، می‌توان نتیجه گرفت که عملکردی مشابه با کنتاکتورها خواهند داشت.
رلههای هوشمند با کمک گرفتن از ولتاژ و عبور جریان از درون سیم‌پیچ برای حفاظت افراد از حوادث، اقدام می‌کنند. به بیانی دیگر می‌توان گفت که عملکرد و روند طراحی این قطعات، کاملاً مشابه کنتاکتورها است. تنها تفاوت این دو قطعه در قابلیت حمل مقدار اندکی از جریان درون رله هوشمند و فاقد بودن کنتاکتور از این توانایی، خلاصه می‌شود.
کاربردهای رله هوشمند در تابلو برق
رله هوشمند در طی گذر سال‌ها از خود توانایی زیادی نمایش داده است؛ همین امر سبب شده تا از این قطعه در دستگاه‌های زیادی استفاده شود. از جمله کاربردهای رله هوشمند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ایجادایزوله الکتریکی بین قسمت کنترل و بار مدار
- افزایش توان خروجی مدار (تقویت توان خروجی قسمت کنترلی)
مزایای رله های هوشمند
هر نوع رله، مزیت مخصوص به خود را دارد. قابلیت ایزوله‌سازی در رله هوشمند یک مزیت بزرگ برای این قطعه محسوب می‌شود؛ چرا که تاثیر زیادی بر امور حفاظتی خواهد داشت. با کمک این قابلیت، رله، بخش‌های سالم و معیوب را یکدیگر جدا می‌کند. از دیگر مزایای این قطعه، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
عایق‌بندی: با کمک عایق‌بندی رله هوشمند قادر است تا ارتباط قطعات معیوب را به طور کامل از قطعات سالم جدا نماید؛ همین امر به ظاهر ساده می‌تواند از انتقال خرابی به دیگر قطعات جلوگیری کرده و در هزینه‌های شما صرفه‌جویی کند.
مدیریت مدار قدرت بالا: کنترل یک مدار پرقدرت، کار سختی به شمار می‌رود. خوشبختانه رله هوشمند در این امر به شما کمک می‌کند. با نصب یک رله چند ولتی در مداری چند ولتی، قادر خواهید بود تا این مدار قدرتمند را کنترل کنید.
اقتصاد رلههای هوشمند: رلههای هوشمند با وجود موارد استفاده زیاد و گسترده، قیمتی ارزان دارند. دلیل این قیمت پایین، حضور گسترده این قطعه در جای‌جای بازار است؛ بنابراین اجازه دهید تا اقتصادی بودن را هم به فهرست مزایا و امتیازت رله هوشمند اضافه کنیم.
معرفی اجزای رله هوشمند
هر رله از قسمت‌های مختلفی تشکیل شده است. در ادامه این مطلب شما را با بخش‌های مختلف آن، آشنا خواهیم کرد.
سیم‌پیچ ورودی: سیم‌پیچ ورودی رله هوشمند برای کار کردن به دو منبع تغذیه مثبت و منفی نیاز دارد.
تیغه مشترک: به این قسمت یک سیگنال مشترک متصل خواهد شد.
NO-Normal Open: این قطعه در حالت نرمال باز خواهد بود و فقط در زمان تحریک، بسته می‌شود.
NC-Normal Close: تیغه NC-Normal Close در زمان‌های عادی بسته و به COM متصل است.
انواع رله
به دلیل کاربرد بسیار گسترده رله در تابلو برق‌ها، انواع مختلفی از آن تولید و روانه بازار شده است. برخی از انواع رله هوشمند به شرح زیر است.
رله ۸ کانال ۱۶ آمپرRelay Module ۸ Channels ۱۶ Amps
از رله ۸ کانال ۱۶ آمپر برای مواردی نظیر کنترل روشنایی، مدار‌های جریان بالا یا پرده برقی، استفاده می‌شود. پس از تعریف الگوریتم توسط کامپیوتر، از این رله می‌توان به صورت دستی برای کنترل روشنایی استفاده کرد. در صورتی که این رله‌ها به صورت خودکار دستور داده شده را عملی نکنند، می‌توان از طریق روش دستی برای آن اقدام نمود.
رله ۴ کانال ۱۰ آمپر Relay Module ۴ Channels ۱۰ Amps
از رله ۴ کانال ۱۰ آمپر نیز برای کنترل روشنایی استفاده می‌شود؛ تنها تفاوت این رله با رله قبلی در کانال آمپر آن‌ها است. این نوع از رله‌ها را نیز می‌توان در صورت عمل نکردن از طریق دستی روشن و خاموش کرد.
پنل ادیشن ۳ رله ۵ آمپر Panel Addition ۳ Relay ۵ Amps
از پنل ادیشن ۳ رله ۵ آمپر می‌توان برای کنترل میزان روشنایی با سرعت‌های کم، متوسط و زیاد استفاده نمود. در اغلب موارد از این نوع رله برای سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی استفاده می‌شود.
سخن پایانی
در این مطلب سعی شد تا اطلاعاتی در رابطه با رله هوشمند و کاربرد آن در تابلو برق در اختیار شما قرار بگیرد. از آنجا که امنیت در هر زمینه حرف اول را می‌زند، خوب است تا در خرید رله هوشمند برای تابلو برق ساختمان‌تان، دقت به خرج دهید؛ چرا که این قطعه نقشی مهم در حفاظت الکتریکی دارد. در صورت وجود هر گونه پرسش، با کارشناسان حرفه‌ای آسیا تابلو تماس بگیرید.